İSAR Tıp ve Ahlak Çalışma Grubu- Hasta Mahremiyeti Çalıştayı
İSAR Tıp ve Ahlak Çalışma Grubu’nun düzenlediği Hasta Mahremiyeti Çalıştayı 17 kasım 2018 Cumartesi günü Doç. Dr. Cüneyt Kuçur, Prof. Dr. M. İhsan Karaman ve Prof. Dr. Mürteza Bedir’in konuşmaları ile başladı. Prof. Dr. Recep Öztürk’ün başkanlığında gerçekleştirilen ilk oturumda ağırlıklı olarak bilgi mahremiyeti ve hasta mahremiyetine genel bir yaklaşımdan bahsedildi. İlk konuşmacı Doç. Dr. Hakan Ertin güncel örnekler ile günümüzdeki hasta mahremiyeti sorunlarını ele aldı. İkinci konuşmacı olarak Doç. Dr. Murat Volkan Dülger, aydınlatılmış onamın ve açık rızanın farklı şeyler olduğunu belirterek konuyu sağlık hukuku açısından değerlendirdi. Dr. Öğr. Üyesi Y. Yalçın İleri verilerin saklanması, iletilmesi ve kullanılması sırasında mahremiyetin nasıl sağlanabileceğinden ve karşılaşılan sorunlardan bahsetti.
İkinci oturumda Prof. Dr. Handan Ankaralı başkanlığında hasta mahremiyetine hemşirelik, ebelik, tıp eğitimi ve etik perspektiflerinden yaklaşıldı. İlk olarak Dr. Öğr. Üyesi Hediye Bekmezci Karakoç mahremiyetin sağlık çalışanlarının tamamının içinde olduğu, bütüncül bir bakış açısı geliştirilmesi gerektiğinin altını çizdi. Sonrasında, Prof. Nesrin Çobanoğlu etiğin evrensel olduğunu ve mahremiyetin insanlık onuru ile bütünleşik olduğunu vurguladı. İnt. Dr. Orhan Önder tıp eğitimi sırasında yaşanan problemleri tecrübelerini paylaşarak anlattı. Son konuşmacı İnt. Dr. Zeynep Aybikem Sağlam sağlık çalışanlarının mahremiyet algısını ölçmek için yaptığı çalışmayı dinleyicilerle paylaştı.
Çalıştayın son oturumunda T.C. Sağlık Bakanlığı’nın mahremiyet konusuna yaklaşımı, mahremiyetin dini ve psikolojik yönü Doç. Dr. Ülfet Görgülü başkanlığında tartışıldı. Öncelikle T.C. Sağlık Bakanlığı’ndan Fatıma Şahin hastaların mahremiyetleri ile alakalı sahip oldukları haklardan ve bu konuda oluşturulan yönetmelikleri gündeme taşıdı. Dr. Öğr. Üy. Sevde Düzgüner ise mahremiyetin hekim ile hasta arasında bir anlaşma ile ortaya çıktığını belirterek mahremiyetin kaynağı ve sınırlarının tayini sorunlarını ele aldı. Son tebliğde Dr. Öğr. Üyesi Merve Özaykal hasta mahremiyetini İslam hukuku açısından değerlendirdi. Mahremiyetin sadece bir hak değil aynı zamanda dini bir sorumluluk olduğu belirtti ve mahremiyet konusundaki zaruretlerden bahsetti.
Çalıştayın kapanış panelinde Prof. Dr. İlhan İlkılıç panelistlere sorularını yöneltti. İstanbul Tıp Fakültesi’nden Şehrinaz Polat hastanede yaşanan mahremiyet ihlallerinin bir süre sonra normal hale gelmesinin büyük bir sorun teşkil ettiğini ve çözümlerin hastane genelinde yapılması gerektiğini söyledi. İkinci panelist Prof. Dr. Adem Akçakaya mahremiyet konusunun uç noktalarda ve ender görülen örneklerle tartışılmasının sakıncalarına dikkat çekti. Belkıs Kılıçkaya, Müslüman ve Müslüman olmayan ülkelerde mahremiyetle alakalı problemlerin aynı olduğunu söyleyerek Fransa ve Türkiye’den örnekler verdi. Son olarak Prof. Dr. İhsan Karaman hem bir hekim hem de bir idareci olarak kendi deneyimlerini paylaştı.
Hem teorik hem de pratik planda son derece önemli bir mesele olan hasta mahremiyetinin farklı disiplinlerden konunun uzmanı olan kişilerce ele alınması kalıcı, doğru ve kendi değerlerimize uygun çözümler getirebilmemize olanak sağlayacaktır. Nitelikli katılımın sağlandığı çalıştay münbit tartışmalar, ufuk açıcı söylemler ve farkındalık oluşturan yaklaşımlarla son buldu.
