Bülten Yazımız
İSAR İhtisas Birimi tarafından akademik diyaloğu geliştirmek amacıyla başlatılan “İSAR Tez Sunumları” başlıklı konferans serisinin altıncısı M. Tahir Kılavuz’un yüksek lisans tezi ile hayata geçirildi. İSAR’ın ilk öğrencilerinden olan M. Tahir Kılavuz, Koç Üniversitesi’nde tamamladığı yüksek lisansı sonrasında University of Notre Dame’de doktora çalışmasına başlamış ve hâlen akademik eğitimini aynı üniversitede sürdürmektedir.
Kılavuz, tez sunumunda Türkiye ve Rusya (SSCB)’daki demokratik gelişmelerden ve bilhassa Menderes dönemi ile Kruşçev dönemi özelinde bu iki ülkenin siyasal liberalleşme süreçlerinden bahsetti. Türkiye ve Sovyetler’deki siyasal liberalleşmenin nasıl başladığı ve sona erdiği konusu üzerine yoğunlaşan tez, dört bölümden oluşmaktaydı. Konuşmasına çalışmasını dayandırdığı metotları açıklayarak devam eden Kılavuz, bu dönemleri etkileyen ekonomik ve uluslararası faktörlerden ve ortaya çıkmış olan elit kesimin bulunduğu pozisyondan bahsederek Türkiye özelinde Menderes dönemindeki siyasî elit kesimin değişimini, meclisteki verilerle açıkladı. Eldeki veriler ışığında Demokrat Parti iktidarı öncesi meclisteki çoğunluğu elit bürokrat ve eski asker sınıfı oluştururken, 1950 sonrası bu durumun büyük oranda değişerek artık mecliste çoğunluğun avukat, işadamı vb. insanların oluşturduğu gözlemleniyordu. Eski elit kesimin yaşadığı bu güç kaybı, Türkiye örneğinde 27 Mayıs ihtilaline, SSCB’de ise Kruşçev’in zorunlu bir şekilde emekliliğe sevk edilmesine sebebiyet verecekti.
Yüksek lisans tez sunumunun sonunda M. Tahir Kılavuz, İSAR İhtisas Birimine bu güzel organizasyonu tertip etmelerindan ötürü teşekkür etti. Dinleyicilerin sorularının cevaplanmasıyla birlikte sunum nihayete erd