O kadar sıklıkla yeni tıbbı teknoloji haberleri duyuyoruz ki, bu haberlerin bir kısmının sosyal hayatımızı dramatik bir şekilde değiştireceğinden endişe ediyoruz, bu değişikliğin genel geçer ahlak yasalarını da değiştirme potansiyelini görebiliyoruz. Bu gelişmelerin bir kısmının da insan doğası/fıtratına aykırı olabileceğini öngörüyoruz. Her ne türden olursa olsun, şu bir gerçek ki, yakın gelecekte farklı bir insan tipi inşa ediliyor. İnşa kelimesi sanıyoruz ki toplumsal cinsiyet tartışmalarında gerçekten anlamını buluyor ki cinsel alandaki, tıp ile koşut giden tartışmalar, her geçen gün alevleniyor. Bütün bunlar, bu konular hakkındaki tartışmalarının çok sağlam temeller ile gerçekleştirilmesini, felsefî/kelami arka planı ile ele alındıktan sonra pozisyonlar belirlnmesini elzem hale getiriyor.
Ancak, peş peşe ve sıklıkla önümüze düşen tartışma konuları, hiç olmadığı kadar hızlı cevaplar üretmeyi gerekli kılıyor. Fakat gerek karmaşık teknolojik yapıları gerekse felsefî temeller üzerinden şekil alıp ilerleyen durumlarından ötürü, alışılageldik metodlar ile, yeni karmaşık tıbbi konuları ele almak imkânı kaybolmuş görünüyor.
Teknoloji hızlı gidebiliyor, hatta her geçen gün hızını katlayarak arttırıyor ama hukuk ve İslam hukuku -benzer yapılarından/doğalarından ötürü- bu hıza ayak uydurmakta zorlanıyor.Ancak bu tartışmalı uygulamalara kimi zaman acilen dur demek gerekiyor. Bunu etik alanı tartışabilir ancak durdurma gücüne çoğu kez tek başına sahip değildir. Durdurabilecek güçlü mekanizmalardan biri de dindir.
İlkini 05.06.2010 tarihinde gerçekleştirdiğimiz “İslam Alimlerinin Tıbbi Konularda Fetva Verirken Bilgi Edinme Usulleri” başlıklı toplantımızda karmaşık tıbbi meselelere İslami cevaplar verilirken, karar noktasına kadar hangi aşamalardan geçildiği veya geçilmesi gerektiğini tartışmak istedik. Tıp mensuplarının bile teknolojik yapılarını anlamakta zorlandığı konuları, tıp alanı dışındaki insanların anlayıp karar vermesi mümkün müdür? Sonuçlarına bakarak değerlendirmek yeterli midir? Bir çok soru sorulabilir. Açıkça bellidir ki, anlamak ve karar vermek çok zordur.
İlk toplantıda bu zorlukları aşmak için tartışmalar yaptık ancak fark ettik ki, tatmin edici bir yere varamadık bu yüzden bu toplantının ikincisini düzenlemeyi gerekli gördük .Neticeten, düşünüyoruz ki, İslam âlimleri tıbbi konularda karar verirken durumun zorluğunu, hassasiyetini ve yakın gelecekte olabilecekleri anlamalarının yanında bir metodoloji üzerinde düşünmelidirler. İkinci toplantımız belki de devam edecek yeni toplantılar ile bu konuyu ele almaya devam ediyoruz.
Tartışmaların aşağıdaki alt başlıklar çerçevesinde gündeme gelmesini planlıyoruz;
- Temel normatif kavramların modern sorunlara uygulanması
- Fıkıhtaki zaruret, maslahat gibi temel kavramların tıbbi uygulamalarda fetva verirkenki konumu
- Kadim fıkıh kitaplarındaki temel kabullerin modern meseleler karışındaki durumu
- Modern gelişmelerin klasik çerçeveye indirgenmesi sorunu
- Modern gelişmelere karşı fıkhi reflekslerimizin eleştirisi
- Katılımcıların ülkelerindeki fetva verme usullerine eleştirel bakışlar
- Fıkıh, etik, İslami biyoetik, biyofıkıh kavramlarına yaklaşım
- İslami biyoetik izleği oluşturulması
Konuya ilgi duyan herkesi, bu uluslararası düzeyde katılımcılar eşliğinde ve multi-disipliner bir ortamda gerçekleştirilecek olan sempozyuma davet ediyoruz.
Kayıt yaptırmak için tıklayınız.
Program için tıklayınız.
