19. YÜZYILI LAİKSİZLEŞTİRMEK VE BATISIZLAŞTIRMAK: OSMANLI MODERNLEŞME ANLATISININ SORUNLARI

6 Temmuz 2019
11:37

İSAR Yaz Konferanslarının ilki 5 Temmuz Cuma günü Abdülhamit Kırmızı’nın katılımıyla vakıf binasında gerçekleştirildi. “19. Yüzyılı Laiksizleştirmek ve Batısızlaştırmak: Osmanlı Modernleşme Anlatısının Sorunları” başlıklı konferansta Kırmızı, Osmanlı modernleşmesine dair batı merkezcil anlatının geride bıraktığımız dönemde önemli eleştirilere maruz kalmasına karşın, hala tarih yazıcılığından hakim bir pozisyonda durduğunu vurguladı. Özellikle 19. yüzyılın sürekli 20. yüzyıla gebe ve onun başlangıcı gibi algılayan anlatıdaki problemlere değinen Kırmızı, aynı zamanda 70’lerden beri Avrupa merkezci anlatıya, bu anlatının dini-ladini eksenindeki bakış açısına getirilen eleştirilerden bahsetti.


Konuşmasının sonunda ise Kırmızı, 19. yüzyılın nasıl bir pencereden okunabileceğine dair bir model sundu. Bu bağlamda Osmanlı dünyasında laiklik fikrinin hiç dolaşıma girmediğini, buna en yakın fikrin ise Islahat Fermanı’ndaki müsavat kavramı olduğunu belirten konuğumuz, saray-ilmiye-askeriye üçgeninde bir tarih okuması modelinin 19. yüzyıl araştırmaları için faydalı bir okuma olabileceğini teklif ederek konuşmasını noktaladı.